Skip to main content

Gelezen in “Sociale Vraagstukken”:

Onze leefomgeving speelt een belangrijke rol in de ervaring van eenzaamheid, constateren Pauline van den Berg, senior onderzoeker bij Fontys Hogescholen, en Astrid Kemperman, hoogleraar bij Technische Universiteit Eindhoven. Met twee afstudeerders deden zij onderzoek.

Door Pauline Van den BergAstrid Kemperman

Eenzaamheid is een groeiend probleem en komt voor in alle leeftijdsgroepen. Wereldwijd voelt een derde van de volwassenen zich eenzaam. Eenzaamheid kan omschreven worden als een onprettige situatie waarbij (de kwaliteit van) iemands sociale relaties niet voldoen aan hun verwachtingen of wensen. Eenzaamheid (vooral in chronische staat) kan ernstige gevolgen hebben voor de mentale en fysieke gezondheid van mensen. Het is daarom belangrijk om passende interventies in te zetten.

Eenzaamheid van Hans Thoma in het Nationaal Museum in Warschau

Sociale en fysieke leefomgeving

De woonomgeving speelt hierbij een belangrijke rol. Deze moet niet alleen sociale interactie bevorderen, maar ook bijdragen aan een gevoel van verbondenheid (met de omgeving), en ruimte bieden voor ontsnappen aan of omgaan met gevoelens van eenzaamheid.

Buurten die uitnodigen om te wandelen, dragen bij aan verminderde gevoelens van eenzaamheid

Er is echter nog relatief weinig bekend over de relatie tussen aspecten van de sociale en fysieke leefomgeving van mensen en gevoelens van eenzaamheid. Daarom hebben wij een systematische literatuurstudie gedaan om deze factoren in beeld te brengen. Een uitgebreide beschrijving van de literatuurstudie en de resultaten is te lezen in de afstudeerscripties van Bregje Schulten en Noor Dinnissen.

Het resultaat laat zien dat verschillende omgevingskenmerken samenhangen met eenzaamheid.

  • Kwaliteit van woningen. Mensen die wonen in een eengezinskoopwoning voelen zich over het algemeen minder eenzaam dan huurders in een appartement. Ook is het van belang dat de woning betaalbaar is en van goede kwaliteit, zonder gebreken.
  • Voorzieningen. In buurten waar sport- en vrijetijdsvoorzieningen aanwezig of dichtbij zijn, voelen bewoners zich minder eenzaam. Ook zorgvoorzieningen zijn belangrijk. Bij andere voorzieningen is de kwaliteit, of hoe tevreden men is met de voorzieningen, belangrijker dan de afstand er naar toe.
  • Groen. Hoewel er al veel bekend is over het effect van groen op mentaal welbevinden en het verminderen van stress, is er nog verrassend weinig onderzoek gedaan naar de relatie tussen groen en eenzaamheid. Enkele studies laten zien dat de hoeveelheid groen bijdraagt aan minder eenzaamheid. De relatie tussen perceptie van (kwaliteit van) groen en eenzaamheid moet nog verder onderzocht worden.
  • Beloopbaarheid. De beloopbaarheid, of voetgangersvriendelijkheid, van een buurt draagt bij aan verminderde gevoelens van eenzaamheid. Buurten die uitnodigen om te wandelen, zijn vaak levendiger en dragen bij aan gezondheid en duurzaamheid. Naast goede voetpaden en fietspaden is ook de bereikbaarheid van openbaar vervoer van belang.
  • Veiligheid. Er is minder eenzaamheid in buurten waar men zich veilig voelt en waar men geen overlast ervaart.
  • Sociale cohesie. Verschillende onderzoeken laten zien dat mensen zich minder eenzaam voelen in buurten met een sterke sociale cohesie. Ook als mensen een band met de buurt of een gemeenschapsgevoel ervaren, zullen ze zich minder snel eenzaam voelen.
  • Dichtheid. Hoewel relatief veel studies de relatie tussen stedelijke dichtheid en eenzaamheid bekeken hebben, vinden de meeste geen significante samenhang. Een aantal studies laat echter zien dat mensen in buurten met een hoge stedelijke dichtheid zich vaker eenzaam voelen. Een voldoende hoge stedelijke dichtheid is enerzijds nodig voor draagvlak voor voorzieningen en voor beloopbaarheid. Anderzijds heeft een te hoge dichtheid nadelige gevolgen voor een gevoel van veiligheid en sociale cohesie.
  • Sociaal-economische status (SES). Sommige studies laten zien dat mensen in een buurt met lage sociaal-economische status zich vaker eenzaam voelen. Er zijn echter ook studies die geen relatie vonden tussen eenzaamheid en SES. Een verklaring hiervoor zou kunnen zijn dat de aspecten van de leefomgeving onderling sterk samenhangen.

Lees het hele stuk op: https://tinyurl.com/4jbumnsm

Abonneer
Laat het weten als er
0 Reacties
Oudste
Nieuwste Meest gestemd
Inline feedbacks
Bekijk alle reacties
0
Laat een reactie achter!x